27 mar 2012

EZPAÑA EZ UN PAIZ ZEDIO QUE CUMPLE ZUZ COMPDOMIZOS INTERNADIONALEZ

Imagínense ustedes a un presidente del gobierno profiriendo la expresión que encabeza estos párrafos. Se trataría de un estadista que despejaría cualquier tipo de dudas formuladas por desconfiados y malvados ciudadanos que tergiversaran, con interpretaciones sesgadas, la recta interpretación que cabe darles a las normas recientemente aprobadas. No cabe duda, pues, de que hay que desconvocar urgentemente la huelga general, pues muchas de las interpretaciones que nos hacemos del RD-Ley 3/2012 son falaces y contrarias al espíritu de la norma. Pongamos sólo tres ejemplos, en relación con el Convenio nº 158 OIT:

1.- “Art. 6.1.- La ausencia temporal del trabajo por motivo de enfermedad o lesión no deberá constituir una causa justificada de terminación de la relación de trabajo”. Por consiguiente, el art. 52 d) ET, cuando dice que cabe despido objetivo “por faltas de asistencia al trabajo, aún justificadas pero intermitentes, que alcancen el 20 % de las jornadas hábiles en dos meses consecutivos, o el 25 % en cuatro meses discontinuos dentro de un periodo de doce meses”, no quiere decir que quepa el despido justificado en bajas por enfermedad. Sólo una mente muy calenturienta puede pensar que están incluidas las ausencias por enfermedad común de menos de veinte días.

2.- “Art. 2.2 b).- “2. Todo Miembro podrá excluir de la totalidad o de algunas de las disposiciones del presente Convenio a las siguientes categorías de personas empleadas: …b) los trabajadores que efectúen un período de prueba o que no tengan el tiempo de servicios exigido, siempre que en uno u otro caso la duración se haya fijado de antemano y sea razonable”. Es evidente, a la vista de que España es un país serio, que el período de prueba al que se refiere el art. 4.3 del RD-Ley 3/2012 no “será de un año en todo caso”. Sólo a un lamentable error de transcripción en el BOE se debe esta redacción, que será próximamente corregida.

3.- “Art. 4.- “No se pondrá término a la relación de trabajo de un trabajador a menos que exista para ello una causa justificada…basada en las necesidades de funcionamiento de la empresa, establecimiento o servicio”. Otra vez, malvados intérpretes, debéis corregiros: sólo razones de necesidad de funcionamiento de la empresa, nunca de oportunidad o de mejora de la competitividad, pueden valer para justificar un despido. Eso y no otra cosa quiere decir el art. 51 ET después de la reforma.

Lo mismo cabría decir después de un análisis de los Convenios 135, 87, 98 o 151 de OIT, de la Directiva 98/59, de la Directiva 97/81/CE, de la Directiva 99/70/CE, de la Directiva 2002/14/CE…Pero eso aburriría mucho al lector. Por lo tanto, como España ez un paíz zerio, opto por que anunciemos la desconvocatoria de esta huelga general tan sesgada convocada por gente malpensante.

26 mar 2012

UNHA FERIDA DOOROSA NO NOSO MODELO SINDICAL

A estratexia de banalizar os danos que producen as súas decisión é un ben coñecido costume da clase dominante. O pasado venres estiven nunha xornada relativa á reforma laboral na que se pronunciou unha das mentes máis lúcidas e provocadoras ao servizo da empresa. Á marxe dunha discusión realmente engaiolante, na que puidemos polemizar –cousa que non me sucede a cotío, máis ben sinto que os defensores da reforma fuxen do diálogo e da discusión- xa ao remate da súa intervención, este profesor pronunciou unha conclusión coa que levo rosmando todo o fin de semana. Dixo que, desde unha perspectiva técnica, era moi inapropiado e pouco defendible concluír que o decretazo implicaba unha regresión do noso modelo sindical. Mesmo teño a impresión de que o expresou de boa fe. Non me parece alguén que agache os seus pensamentos propios.
Neste caso, pois, entendo que non hai engano deliberado, pero si na meirande parte das veces. Cando, con ese aspecto circunspecto e concesivo, a xente engarabetada manifesta que non é para tanto. Engánannos. Vaia se é para tanto! O decretazo supón, sen dúbida, unha tentativa de mutilación do primeiro e máis importante contido de actividade da liberdade sindical: a negociación colectiva. En aparienza, trátase dunhas poucas reformas illadas. Porén, o seu programa destrutivo é inmenso. Abonda con comentar os tres efectos fundamentais:
-A imposibilidade de garantir en cada sector uns mínimos comúns para todos os traballadores e traballadoras. A reforma prohíbe que as partes sociais poidan vincular aos cadanseus representados por pactos supraempresariais. É dicir, impide que desde a negociación caiba dotar a traballadores e empresas de reglas común e indispoñibeis á baixa en ámbitos empresariais. Coa agravante de que, en claro descoñecemento do Convenio nº 135 OIT, o Estatuto dos Traballadores promove que se celebren acordos de empresa con representacións laborais non sindicalizadas, escollidas sen as mínimas garantías e ao servizo dos máis avarentos intereses das empresas.
-A forte laminación da forza vinculante dos convenios colectivos mediante uns procedementos de modificación substancial e inaplicación das condicións de convenios colectivos realmente inxustos, desequilibrados e antisindicais. No caso das modificacións substanciais, a reforma tritura, con inmenso desprezo, a forza de obrigar dos convenios extraestatutarios. No caso das inaplicacións, a inconstitucionalidade da reforma e a súa lesión do dereito de liberdade sindical e do de tutela xudicial son tan elementais que ninguén cunha migalla de bo senso os pode negar. O noso convenio colectivo é vinculante porque así o expresou o pacto constitucional do 78, por máis que lle incomode á clase dominante. E por máis que se apelen no ET a unhas causas “económicas, técnicas, organizativas e de producción” totalmente deturpadas. Causas que, na práctica, nada significan, máis que introducir doses de unilateralismo propias de modelos predemocráticos.
-O absoluto desprezo ás fases de consultas nos despidos colectivos. Quizáis este sexa o asunto máis simbólico. Baixo a disculpa da necesaria desaparación da autorización administrativa –autorización da que estabamos certos que tiña que desaparecer antes ou máis tarde- se reducen as fases de consultas a unha cerimonia erma, da que a súa celebración non ten outra trascendencia que o cumprimento dunha formalidade. Porque, aínda que se chegue a acordo, este non vai facer que se presuma a existencia de causa. É dicir, a mensaxe á empresa está clara: cumple coa formalidade e xa está, non te comprometas nunha xenuína negociación de boa fe, totalmente inútil. En resumo: estase a volver as costas ao modelo europeo de negociación previa aos despedimentos colectivos. E a trivializar a intervención sindical nunhas circunstancias tan complexas para os traballadores como nos expedientes de regulación de emprego.
Se isto non afecta ao noso modelo sindical, que vai afectar? A reforma do 2012 pecha moitas cancelas á negociación. Aínda nos quedan, polo de agora, as canles do conflito. Magro consolo, diante dun goberno tan autoritario, que estou certo de que en pouco tempo vai querer porlle portas ao campo e regular para restrinxir os conflitos laborais. Alguén nos dirá, condescendentemente, que tampouco o modelo colectivo quedaría en entredito!

19 mar 2012

PALEOGRAFÍA XURÍDICA

O luns 6 febreiro 2012 -5 días antes do sábado 11 febreiro- publicárase no BOE un texto que a día de hoxe ten a mesma vixencia que o Ordenamento de Alcalá. Pode que lle interese a algún erudito que faga historiografía xurídica, pero pouco máis. Falo, por suposto, do II Acordo para o Emprego e a Negociación colectiva. Un acordo interprofesional absolutamente incompatíbel con moitos dos preceptos que, cinco días máis tarde, publicou unilateralmente o Goberno do Reino de España.
As condicións cambiaron. A adhesión entusiasta de CEOE e de CEPYME ao bodrio de urxencia 3/2012 fai, desde logo, que as centrais sindicais estatais máis representativas queden liberadas dos compromisos asinados noutras condicións moi distintas. Non se trata só de que as circunstancias mudaran –rebus sic stantibus- como dirían os referidos eruditos-. Tamén da exceptio non adimpleti contractus, na linguaxe pedante que hoxe me deu por empregar: non hai que cumplir cando a outra parte non cumple.
Por iso, e por moito máis. As centrais empresariais amosaron toda a súa hipocresía e todo o seu desprezo ao socialmente concertado. A súa posición denota unha mala fe evidente na aplicación dun acordo social de fondo calado no que estamparan a súa sinatura. Supón un abuso da confianza dunha parte social que lles concedeu unha flexibilidade interna nunca antes admitida sindicalmente. Para ben ou para mal –para mal, hai que entender, logo da innoble resposta de CEOE e CEPYME- CCOO e UGT admitiran inaplicacións, mobilidades, xornadas irregulares e unha longa listaxe de medidas que as empresas poderían utilizar na xestión ordinaria dos seus traballadores e traballadoras.
Logo virán as patronais nas mesas de negociacións pedindo boa fe e flexibilidade tratando de paspáns ás persoas que teñen enfronte. Quizáis a necesiten. Desde logo, non a merecen. Se por eles fora, non merecerían nada. Unicamente a responsabilidade da parte social está desde hai tempo poñendo algo de lóxica na negociación colectiva. Con todo, unha cousa é que nos convenios haxa que atender certos argumentos e outra moi distinta que, en lóxica xurídica, o Acordo para o Emprego e a Negociación colectiva manteña a súa vixencia. Desde logo que non. Que ningún representante sindical se sinta vinculado. Evidentemente, a patronal nin se sinte nin se sentiu obrigada por un pacto que naceu como papel mollado. Os líderes das confederacións empresariais lle deron o mesmo valor ao Acordo que o que lle deu o goberno do PP: absolutamente ningún. É ben coñecida a frase atribuída a Don Silvio de Italia: os gobernos débiles concertan socialmente e os fortes gobernan. Eiquí hai moito goberno metido na “casa das liberdades” sen ter que se achegar a Vila Certosa.
Por todo iso, claramente a folga xeral tamén se dirixe contra estas organizacións empresariais desleais, ventaxistas e pouco fiabeis.

11 mar 2012

LA HUELGA NECESARIA, PROPORCIONADA, TEMPORÁNEA, EQUILIBRADA, JUSTIFICADA, MODERADA Y UTILIZADA COMO ULTIMA RATIO

(También en castellano, pero, como siempre, utilizando este espacio para denunciar la barbarie del gobierno de la Xunta contra la lengua gallega. Porque, amenazada como está a causa del desprecio del poder público, sólo cabe contraponer “La destrucción o el amor”. Desaparecerá para siempre pronto a causa de la indiferencia de quien no la quiere, quien la detesta y la considera no una riqueza, sino un problema. Hace unos meses cerró A Nosa Terra, esa revista tan necesaria para explicar la historia de nuestro pueblo. No es la única, pero sí la pérdida más dolorosa. El día que escriba mi blog sólo en español, nada habrá ocurrido, sólo que un torpe profesor habrá perdido ya las ganas de rebelarse contra tanta impostura en el amor a Galicia. El Gobierno de la Xunta quiere a Galicia, no como Aleixandre: la quiere para destruirla. Como mínimo, para enmudecer para siempre su idioma).

Esta semana que acaba ha sido rica en declaraciones, muy desafortunadas o desafortunadísimas, según de qué ministro o ministra se tratase. Ninguna de ellas merece mayor atención, salvo para poner de relieve, en general, el escaso aparato argumental que manejan. Bien harían en explicarse mejor, salvo que pretendan, lo cual es probable, que no los entendamos, sólo que obedezcamos.
Pero ya está: el día 29 marzo hemos sido convocados, al alimón por Mariano Rajoy y por CCOO y UGT, a la huelga general. Bueno,la realidad es que Don Mariano convocó la huelga, Toxo y Méndez intentaron negociar su desconvocatoria y no hubo más remedio que mantenerla, dado el empeño del presidente del Gobierno. Ante esta situación, me parece conveniente esbozar cuatro reflexiones provisionales, sobre las amenazas que se ciernen:
Primera.- La brutal oposición de los medios de comunicación masiva no constituye novedad, pero sí debe constatarse que la intensidad de la difamación crece cada día, con cientos de aprendices de Urdacis. La ciudadanía es sometida diariamente a un ruido ensordecedor que presiona voluntades y dobla conciencias. No hay un contrapeso real al mensaje de dirección única en favor de los intereses de las empresas. Resistir esta onda expansiva constituye un esfuerzo heroico. Es más, desde la red los mensajes anti-huelga se van a propalar, al igual que el lenguaje antisindical tan del gusto de quienes conciben la democracia sin sociedad civil. En estas condiciones, convocar una huelga es un ejercicio de lucha contra el aparato propagandista de la derecha.
Segunda.- Los piquetes no deben entrar en las provocaciones. La coacción para impedir el ejercicio del derecho de huelga por parte de la clase trabajadora es un tópico bien conocido en nuestra realidad, por más que quiera ocultarse con el bulo de una coacción unidireccional ejercida por los piquetes. En este sentido, el día 29 tienen que rebosar las comisarías de policía y los juzgados de guardia con denuncias contra patronos que hayan incurrido en las conductas coactivas del art. 315.1 y 2 del Código Penal. Estas denuncias deberían convertirse en propia exteriorización del conflicto. Asimismo, resulta posible que muchos cuerpos y fuerzas de seguridad se produzcan con cierta dureza contra piquetes y manifestantes, si algunos comportamientos bien conocidos se reproducen, a causa de consignas desproporcionadas que puedan impartir las autoridades gubernativas. La única solución es adoptar una resistencia pasiva y ciudadana.
Tercera.- Los servicios mínimos serán excesivos, como se corresponde con la trayectoria histórica de los Gobiernos del Partido Popular, tanto a nivel autonómico como estatal. Frente a esta burda práctica, sólo cabe exigir del Poder Judicial que adopte temporáneamente las oportunas medidas cautelares. Debe pedírsele al Orden contencioso-administrativo que no sea cómplice de los desmanes del Gobierno. Por supuesto, en los tiempos que corren, pedirle al Gobierno que cumpla con la exigencia, tan recordada desde OIT, de consultar este tema con las organizaciones sindicales, resulta absolutamente inútil.
Cuarta.- Pero, sobre todo, conviene recordar y tener presente que la medida de conflicto la ha adoptado el Gobierno, con una reforma laboral a todas luces impropia de un Estado democrático que además se define como social. Cada huelguista y cada manifestante deben comportarse el día 29 con la conciencia limpia de quien adopta una medida esencialmente justa y buena, frente a un ejercicio despótico, precipitado y unilateral de un recorte de derechos que, en su esencia, nadie le había pedido al Reino de España. La Comisión Europea había demandado flexibilidad, no unilateralidad y falta de democracia participativa en las empresas.

7 mar 2012

“CONCILIACIÓN POR OBRIGA”

Xusto leín as declaracións incríbeis da ministra “de Emprego e Seguridade Social”. Un non sabe se as súas verbas son froito da ignorancia máis vasta que cabe imaxinar ou da mala fe no cálculo máis ruín inzado da baixeza moral característica da dereita deste país. As mulleres desempregadas deste país non concilian nada, porque non traballan. Por certo, as novas multitudes de persoas desempregadas neste país, dos cinco aos seis millóns que agardamos este ano supoño que, seguindo a mesma lóxica que o PP expresa, non cabe outra que atribuílas á pésima xestión do goberno Rajoy. Digo eu, non?

Calquera que faga unha análise mínimamente desapaixoada da evolución do emprego sabe que a incorporación masiva das mulleres ao mercado de traballo en España se produce a partires do 2004, como consecuencia de moitas circunstancias, desde logo. Pero anteriormente nunca se traducira un ciclo económico expansivo en incremento do emprego da muller. Digo isto eu, que xamais votei a ningún dos partidos que detentan o poder no Reino de España. Pero o digo para deixar claro que a dereita deste país xamais se comprometeu co emprego feminino.

Por outra banda, o PP é o maior responsábel do baixísimo índice de emprego da muller que hai no Reino de España. Unha cousa é que a taxa de desemprego feminino sexa elevada, feito que evidentemente é produto de moitas circunstancias, entre outras, desde logo, a moi mellorábel política do PSOE en termos de xénero. Pero outra moi distinta que a taxa de emprego resulte das máis baixas de Europa, do que ten responsabilidade unha política orientada a que ás mulleres traballar non lles pague a pena.

O tópico da conciliación da vida familiar e laboral sempre o empregou o PP para manter a dinámica social da dobre xornada da muller, xamais para introducir doses de corresponsabilidade masculina na atención ao fogar, cousa que unicamente se fixo na Lei Orgánica de Igualdade do 2007. Esta dimensión “bienpensante” da conciliación constitúe un subproduto do pensamento da dereita deste país, empeñada en alienar ao home do coidado da familia e moldear unha sociedade de varóns irresponsabeis do labor de crianza e de traballo no fogar familiar.

Pero ademáis, as reformas encetadas desde o RD-lei 3/2012, como xa teño dito neste blog, son as máis contrarias aos dereitos de conciliación da vida familiar e laboral. Como exemplos máis evidentes, a regulación do traballo a tempo parcial, a desregulación da flexibilidade horaria –sen excepcións necesarias-, a nova lóxica da reducción de xornada por garda legal e as normas de mobilidade funcional, sen matices necesarios. Nestas condicións non é que haxa dificultades de conciliación. É que ás mulleres non lles paga a pena traballar, porque non poden. Sen medidas de estímulo da corresponsabilidade masculina. Se a iso se lle engade a insoportábel suba nas taxas das garderías infantís –como sucede, por exemplo, en Galiza- e a mala calidade dos servizos de atención a persoas dependentes, da que fai profesión de fe a dereita cutre deste país, a consecuencia resulta clara.

Por suposto que Báñez vai conseguir o seu propósito: que baixe o número de mulleres demandantes de emprego. Pero non porque obteñan emprego, senón porque deixen de demandar emprego. Así soluciona todos os problemas de conciliación.

Xa que logo, Goberno do Reino de España, unha de dúas: a dicir a verdade ou a estudar.

1 mar 2012

A PRECARIEDADE COMO ÚNICA META: O CONTRATO A TEMPO PARCIAL

Cando un escoita falar á xente benpensante das políticas de conciliación da vida familiar e laboral, un non acredita que esta mesma xente poida defender unha reforma laboral que esmaga as máis elementais medidas legais que tentan conxugar as obrigas familiares e personais cun emprego de calidade. As persoas cunha migalla de sensibilidade social non poden senón repudiar o que fixo o Goberno Rajoy, ao cabalo das asesorías laborais da gran empresa, cos dereitos dos traballadores e traballadoras a tempo parcial.
Hai en Europa toda unha literatura e praxe do contrato a tempo parcial de calidade, que parte desde logo do pensamento de Esping Andersen e chega mesmo ao espiñal da doutrina dunha entidade tan querida polo pensamento liberal como é a OCDE. Cando no ano 1997 se aprobou a Directiva comunitaria, o sindicato danés laiouse do que era un solo de dereitos moi pouco garantista. Daquela se estableceron o principio de voluntariedade e máis o principio de igualdade, dous valores cardinais para esta modalidade contratual. Asemade, se preocuparon as lexislacións europeas –tamén a do Reino de España- de garantir certos dereitos de concreción horaria para as persoas que traballaban con xornada inferior á completa. Digo isto para pór de relevo que as garantías do traballo a tempo parcial non constitúen unha filosofía do pensamento social-demócrata, senón un valor partillado tamén pola xente liberal. O traballo a tempo parcial con dereitos é unha condición legal da emancipación laboral e social da muller traballadora, sen perxuízo de que, a longo prazo, o mantemento do emprego feminino non pase polo recurso masivo ao part time. Como amosan os sistemas danés e sueco.
A precariedade e a dualidade laboral retroaliméntanse. O que fixo o RD-lei 3/2012 co art. 12 do ET non é senón recluír a exércitos de mulleres nos ghettos do emprego atípico e sen dereitos. Ao mesmo tempo que non se estimula que emerxa o inxente traballo a tempo parcial sulagado –en sectores como o emprego doméstico, a hostalería ou os servizos varios- constrúese unha relación laboral extraordinariamente feble para estos colectivos de traballadores expostos ao autoritarismo máis arbitrario das empresas.
Como é ben coñecido, a reforma consiste en que toda a xente que traballa a tempo parcial –indefinida ou temporal, xa teña pacto de realización de horas complementarias ou non- pode estar sometida a realizaren hora extraordinarias. “Formalmente” voluntarias na meirande parte dos casos, obrigadas en non poucos convenios. Sen necesarios prazos de preaviso para as persoas afectadas axustaren as súas obrigas extralaborais, sen dereitos de consolidación da xornada, sen garantías de poderen compensar o exceso de xornada antes do remate dos seus contratos, sen capacidade de distinguiren cando realizan xornadas irregulares, cando horas extras, cando horas complementarias, cando xornadas flexibles…Sen dereitos do mínimo control do tempo de traballo, en definitiva. E, ademáis, con esta obscena invitación do goberno do Partido Popular ás empresas para que cometan os máis groseiros fraudes de lei sen a mínima posibilidade de control por parte da Inspección de Traballo.
Eis o que quere a reforma co precariato: un exército de reserva de man de obra barata ao servizo dos primitivos instintos da empresa sen escrúpulos. Por suposto que as empresas e os empresarios e empresarias de boa fe tamén perden con esta invitación ás prácticas informais. Como as horas extraordinarias, sumadas a horarios flexibeis, imposibilitan o control da xornada de quen traballa a tempo parcial, as condutas máis desaprensivas están servidas.
A desvergoña de afirmar que a reforma loita contra a dualidade no mercado de traballo constitúe unha afrenta á intelixencia e unha dolosa afirmación dun goberno instalado na mentira. E as mulleres traballadoras, principais destinatarias deste traballo atípico, son as grandes perdedoras. Que logo veñan alguén da dereita dicindo que defenden os seus dereitos!
Todos os epítetos das estrofas polo de agora aínda toleradas –por pouco tempo, se esta xente segue a gobernar- dos Queixumes dos Pinos non abondan para describir a afrenta ao pobo traballador que fai o decretazo.